Jak zrobić spis treści w pracy dyplomowej?
Za chwilę pokażę Ci, jak przygotować spis treści pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej lub magisterskiej). Dowiesz się, jakie są wymagane elementy dobrego spisu treści i pokażę Ci przykładowe spisy treści na konkretnych kierunkach. Zaczynamy.
Zanim opowiem Ci, jak przygotować spis treści pracy dyplomowej musimy sobie coś wyjaśnić. Spis treści nie jest tym samym co plan pracy. Plan pracy przygotowujesz na samym początku pisania pracy dyplomowej i jest to pewien zarys tego, o czym chcesz pisać. Plan pracy może się zmienić w trakcie pisania. Natomiast spis treści pracy dyplomowej robi się na samym końcu, gdy już masz wszystko zaakceptowane i składasz pracę w jedną całość.
Spis treści w pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej i magisterskiej)
1. Co powinien zawierać spis treści pracy dyplomowej?
Oto uniwersalna lista elementów, które powinien zawierać każdy spis treści pracy dyplomowej:
- Wykaz skrótów i symboli (rzadko wymagany),
- Streszczenie,
- Wstęp,
- Rozdziały teoretyczne,
- Metodologia badań (Rozdział metodologiczny),
- Rozdział badawczy (Rozdział obliczeniowy),
- Podsumowanie (Zakończenie),
- Bibliografia (Literatura),
- Wszelkie spisy (rysunków, tabel, itp.),
- Załączniki.
Co to jest wykaz skrótów i symboli w pracy dyplomowej?
Wykaz skrótów i symboli użytych w pracy dyplomowej przygotowuje się na ogół, gdy ich liczba przekracza 10 pozycji. Robi się to, żeby czytelnik Twojej pracy od samego początku wiedział, czego dotyczy dane oznaczenie lub skrót.
Czasami jednak promotor będzie Ci kazał to zrobić niezależnie od tego ile jest tych skrótów i symboli. Nie upieraj się, żeby tego nie robić, kiedy promotor wyraźnie każde Ci to zrobić. W sumie to porada ta dotyczy nie tylko skrótów i symboli. Jeżeli Twój promotor będzie chciał coś zmienić to pokornie przystań na jego sugestie, a zaoszczędzisz sobie kłopotów – wierz mi 🙂
Jak napisać streszczenie w pracy dyplomowej?
Streszczenie pracy dyplomowej to krótki opis zawierający najważniejsze informacje na temat Twojej pracy dyplomowej, takie jak cel pracy, metody badawcze, wyniki i wnioski. Streszczenie powinno być napisane w sposób przystępny i zwięzły, tak aby czytelnik mógł w szybki sposób zapoznać się z istotą pracy dyplomowej.
Jeżeli chcesz zachęcić czytelnika do zapoznania się z pełnym tekstem Twojej pracy dyplomowej to powinieneś się do tego przyłożyć. Jest to bardzo ważne, ponieważ streszczenie jest często pierwszym elementem pracy dyplomowej, który czytelnik przegląda i to właśnie na jego podstawie może podjąć decyzję czy chce czytać dalszą część pracy.
Obecnie streszczenie często opracowywane jest w dwóch językach ojczystym i wybranym przez dyplomanta. Czasami język obcy jest narzucony przez uczelnię i trzeba przygotować streszczenie w takim języku, w jakim życzy sobie tego Twoja uczelnia.
Rozdziały teoretyczne
Rozdział teoretyczny w pracy dyplomowej to część, w której przedstawiane są teorie, modele, pojęcia i konteksty związane z tematem pracy. W tym rozdziale zwykle przedstawiane są wyniki badań literaturowych, analizy teoretyczne i poglądy ekspertów w dziedzinie tematu pracy dyplomowej.
Celem rozdziału teoretycznego jest przedstawienie teoretycznych podstaw tematu pracy, zbadanie istniejących koncepcji oraz stanu wiedzy na ten temat. W ramach rozdziału teoretycznego możesz omawiać różne koncepcje, modele czy definicje, w celu uzyskania pełnego zrozumienia zagadnienia. W rozdziałach teoretycznych pokazujesz czytelnikowi (ale też swojemu promotorowi), że znasz dorobek naukowy w temacie, który podjąłeś i rozumiesz zagadnienia, o których piszesz.
Rozdział teoretyczny powinien być napisany w sposób przystępny i logiczny, tak aby czytelnik mógł łatwo zrozumieć prezentowane teorie i pojęcia. Dobrze jest stosować zasadę od ogółu do szczegółu, czyli najpierw opisywać ogóle zagadnienia i dopiero potem doprecyzowywać konkretne przypadki. Pisząc rozdział teoretyczny musisz oczywiście powoływać się na konkretne źródła i pozycje literaturowe, ponieważ to pokaże Twoją rzetelność. Rozdział teoretyczny jest bardzo ważnym elementem pracy dyplomowej, ponieważ stanowi podstawę dla dalszych analiz i badań w pracy.
Metodologia lub rozdział metodologiczny
Rozdział metodologiczny (tzw. metodologia) w pracy dyplomowej to część, w której przedstawione są metody i narzędzia badawcze, jakie zastosowano w trakcie realizacji pracy dyplomowej. W tej części opisujemy szczegółowo procesy, które wykorzystaliśmy do zbierania danych, analizowania informacji i interpretacji wyników naszych badań.
Celem rozdziału metodologicznego jest przedstawienie sposobu w jaki prowadziliśmy nasze badania lub analizy i w jaki sposób uzyskaliśmy wyniki. Opisujemy dokładnie, jakie kroki podjęliśmy, aby osiągnąć cele naszej pracy. Opisujemy też jakie narzędzia i techniki badawcze wykorzystaliśmy np. formularz ankietowy.
W ramach rozdziału metodologicznego mogą być omawiane takie kwestie, jak: dobór próby badawczej, metody zbierania danych, techniki analizy danych, procedury weryfikacji i kontroli jakości oraz inne aspekty związane z procesem badawczym.
Rozdział metodologiczny powinien być napisany w sposób przejrzysty i zrozumiały dla czytelnika. Generalnie w taki sposób, żeby inne osoby mogły mieć możliwość łatwego odtworzenia Twoich badań lub analizy na podstawie przedstawionych informacji. Zwróć więc uwagę na precyzję i dokładność opisu metod badawczych, ponieważ stanowi to istotną część oceny Twojej pracy dyplomowej.
Rozdział badawczy
Często w rozdziale badawczym przedstawiamy wcześniej opisaną już metodologię badawczą. Niektórzy promotorzy traktują metodologię, jako oddzielny rozdział, dlatego opisałem go jako oddzielną część. Nie bądź więc zaskoczony, jeżeli u Ciebie będzie inaczej i promotor każe Ci umieścić metodologię w rozdziale badawczym. Oprócz metodologii w rozdziale badawczym przedstawia się wyniki badań oraz analizę uzyskanych danych. W rozdziale badawczym opisujemy również proces badawczy, którym się zajmowaliśmy i prezentujemy wyniki naszych badań.
Celem rozdziału badawczego jest przedstawienie sposobu, w jaki zbieraliśmy i analizowaliśmy dane oraz prezentacja uzyskanych wyników i ich interpretacja. Można również przedstawić tutaj wnioski, jakie wyciągnęliśmy na podstawie uzyskanych wyników i omówić ich znaczenie w kontekście naszego tematu.
Rozdział badawczy jest jednym z najważniejszych elementów pracy dyplomowej, ponieważ prezentuje oryginalne badania i wyniki, które przyczyniają się do poszerzenia wiedzy na temat badanego zagadnienia. No bo zobacz, o ile teorię można powielać dziesiątki razy (pewnie wielu studentów podejmowało już obrany przez Ciebie temat, i jeszcze wielu go podejmie) to części badawczej nikt już nie powtórzy w identycznych warunkach (konkretny obszar badań, konkretna grupa docelowa, konkretny czas prowadzenia badań). I nawet jeżeli ktoś by zrobił identyczne badanie na identycznej grupie docelowej, to już czas jego przeprowadzenia będzie inny. A to już mogą być zupełnie inne wyniki badań i wnioski.
Dobra praktyka:
Zwróć uwagę na to, aby przedstawione przez Ciebie wyniki były rzetelne i odpowiednio zinterpretowane. Swoje wnioski zawsze możesz poprzeć udokumentowanymi danymi. Osobiście serdecznie polecam Ci takie rozwiązanie, ponieważ to buduje zaufanie wśród odbiorców i pokazuje, że nie masz nic do ukrycia. Zawodowo zajmuję się opracowywaniem raportów ewaluacyjnych w projektach i często korzystam w badaniach z kwestionariusza ankietowego. Zawsze wrzucam wyniki badań do załącznika raportu, ponieważ pokazuje w ten sposób odbiorcom pełną transparentność.
Rozdział obliczeniowy
Odpowiednikiem rozdziału badawczego w pracach licencjackich dla większości pracy inżynierskich jest rozdział obliczeniowy lub rozdziały obliczeniowe. Często nazwa się je częścią obliczeniową pracy lub w skrócie obliczeniami. Jest to część analityczna, w której przyszły inżynier oblicza jakieś zagadnienia. W budownictwie będzie to przykładowo obliczanie nośności elementów konstrukcyjnych jakiegoś obiektu budowlanego np. hali stalowej.
Cała praca inżynierska jest podzielona zasadniczo na dwie części: teoretyczną i obliczeniową. W części teoretycznej opisywane są zagadnienia związane z tematyką pracy oraz ewentualny opis technicznych tych zagadnień. Może to być również nawiązanie do późniejszych obliczeń np. opisywanie tego, w jaki sposób oblicza się dane zagadnienie – opis metody obliczeniowej albo podejmowanie tematyki bardziej ogólnej, ale związanej z tematem pracy. Natomiast w części obliczeniowej są przedstawiane stricte już obliczenia dotyczące tematu pracy lub opis projektowanego, autorskiego rozwiązania jakiegoś zagadania.
Zakończenie (Podsumowanie)
Zakończenie lub Podsumowanie w pracy dyplomowej to ostatnia część pracy, w której (jak sama nazwa mówi) podsumowujemy wyniki naszych badań oraz wnioski, jakie wyciągnęliśmy na podstawie naszych analiz. W zakończeniu staramy się odpowiedzieć na pytanie, czy udało nam się osiągnąć cel, który postawiliśmy sobie na początku naszej pracy.
Warto tutaj również przedstawić kierunki dalszych badań w tej dziedzinie i zastanowić się, jakie tematy mogłyby być poddane analizie w przyszłości. Zakończenie powinno być napisane zwięźle, a jednocześnie powinno zawierać najważniejsze informacje dotyczące wyników Twoich badań.
Ważnym elementem zakończenia jest także podsumowanie celów, jakie sobie postawiłeś na początku pracy dyplomowej, i określenie, czy udało Ci się je osiągnąć. Powinieneś też podkreślić, jakie są główne wnioski Twojej pracy i jakie są ich konsekwencje dla dalszych badań i praktyki.
Zakończenie jest ważnym elementem pracy dyplomowej, ponieważ stanowi ostatnią okazję, żebyś zaprezentował swoje wyniki badań i przedstawił wnioski. Powinno ono być napisane w sposób przystępny i zrozumiały dla czytelników, a jednocześnie powinno zawierać najważniejsze informacje z całej pracy.
Mała podpowiedź:
Wyobraź sobie, że Twój promotor, albo Recenzent pracy nie ma totalnie czasu na przejrzenie całej Twojej pracy. Jak myślisz, które elementy pracy przeczyta, żeby wyrobić sobie o niej zdanie, a potem ocenić? Odpowiedź jest prosta, będą to wszystkie możliwe streszczenia i podsumowania. Zatem powinieneś zwrócić szczególną uwagę przygotowując Streszczenie, Wstęp oraz Zakończenie swojej pracy.
Bibliografia lub Literatura
Bibliografia w pracy dyplomowej to lista źródeł, publikacji naukowych, artykułów, książek, raportów, czy innych materiałów, które zostały wykorzystane w pracy dyplomowej. Spis literatury umożliwia czytelnikowi zapoznanie się ze źródłami, na których opiera się praca, oraz umożliwia weryfikację użytych informacji.
W bibliografii należy wymienić wszystkie publikacje, które zostały wykorzystane w pracy dyplomowej, a także te, które były przydatne, ale nie zostały bezpośrednio cytowane. Należy pamiętać, aby wszystkie pozycje były ułożone w porządku alfabetycznym według nazwisk autorów lub tytułu, jeśli nie ma jednoznacznie wskazanego autora.
W przypadku cytowania konkretnego fragmentu z publikacji, należy wskazać dokładne źródło oraz stronę, na której dany fragment się znajduje. W przypadku korzystania z internetowych źródeł, należy podać adres URL oraz datę dostępu do strony. Bibliografia powinna zawierać pełne dane publikacji, takie jak imię i nazwisko autora, tytuł publikacji, wydawnictwo, miejsce i rok wydania, numer wydania, strony. Wymagania dotyczące bibliografii mogą się różnić w zależności od rodzaju pracy i zaleceń uczelni.
Jest kilka podejść do tego, jak powinno się podawać użyte źródła w pracy. Najlepiej zapytaj swojego promotora o to, jak to powinno wyglądać. Każdy ma swoje upodobania i z tym jest naprawdę różnie. Często też uczelnia opracowuje zbiór wytycznych i reguł formatowania tekstu, z których powinieneś korzystać pisząc swoją pracę. Zerknij do nich, gdy już będziesz to robił, ponieważ w skrajnym przypadku mogą Ci odrzucić pracę (nie przyjąć pracy w dziekanacie).
Wszelkie spisy (rysunków, tabel)
Najpopularniejszym spisem w pracach dyplomowych jest spis rysunków i tabel. Czyli kolejne ułożenie (lista) wszystkich rysunków (lub tabel) w Twojej pracy. Czasami promotor każe dodatkowo wprowadzić elementy takiej jak rycina, wykres, zdjęcie itp. Konia z rzędem temu, kto odróżnia jedno od drugiego, ale na to nie ma rady. Jak się promotor uprze to będziesz musiał to zmienić.
W pracach inżynierskich dodatkowo pojawić może się spis rysunków, które będą dołączone do pracy jako załączniki. Najczęściej umieszcza się go jako listę, ale już w części załącznikowej.
Załączniki
Spis załączników to lista wszystkich materiałów, dokumentów lub innych elementów, które zostały dołączone do pracy dyplomowej w celu uzupełnienia i potwierdzenia jej treści. Spis załączników powinien być umieszczony po bibliografii i zawierać dokładne opisy każdego z załączników.
Załączniki mogą być różnego rodzaju dokumentami, takimi jak: ankiety, wyniki badań, wykresy, zdjęcia, rysunki, mapy, protokoły, kwestionariusze, instrukcje, lub inne materiały, które są istotne dla pracy.
Ważne jest, aby załączniki były oznaczone numerami lub literami i umieszczone w pracy dokładnie w tym miejscu, w którym są wymienione. W tekście pracy powinno się także odwoływać do numerów lub liter załączników, w celu ułatwienia czytelnikowi poruszania się po pracy.
2. Co można pominąć w spisie treści?
W spisie treści można pominąć wszystko to, na co promotor się zgodzi lub nie wymaga to umieszczenia. Przykładowo może to być pominięcie omawianego jako pierwszy spisu skrótów i symboli. Jeżeli promotor dopuści nazywanie wykresów rysunkami to też nie wprowadzaj dodatkowych podziałów na wykresy i rysunki – to tylko rozprasza uwagę odbiorcy.
Możesz też zastanowić się czy będziesz umieszczać wyłącznie nazwy rozdziałów i podrozdziałów (spis treści dwupoziomowy), czy dorzucisz dodatkowo do tego jeszcze punkty – oczywiście o ile występują w Twojej pracy (spis treści trzypoziomowy).
3. Różnice w spisie treści pracy licencjackiej, inżynierskiej i magisterskiej.
Oczywiście w zależności od poziomu pracy, wytycznych danej uczelni i preferencji danego promotora spis treści nawet na tym samym kierunku może się bardzo od siebie różnić. Jedne uczelnie narzucają konkretną liczbę rozdziałów oraz objętość pracy (minimalną liczbę stron), które powinieneś mieć w swojej pracy, a inne dają w tym aspekcie wolną rękę.
Weźmy też pod uwagę osobiste preferencje promotora. Jednym wystarczą spisy rysunków i tabel, a inni będą mieli w zwyczaju wprowadzić dodatkowo wykresy. Siłą rzeczy będziesz więc zmuszony dodatkowo zrobić spis wykresów.
Sprawa trochę komplikuje się na studiach inżynierskich, ponieważ promotorzy każą czasami numerować nawet wzory. Dotyczy to zarówno części teoretycznej, jak i obliczeniowej. Numeracja wzorów, z których dyplomanci korzystają w pracy, służy do późniejszego odnoszenia się do nich w tekście. Dlatego też prace inżynierskie w części badawczej na ogół zawierają obliczenia i wzory z wyjaśnieniami ich symboliki.
Jak widzisz spis treści może się mocno różnić w dwóch pracach na tym samym poziomie nawet w ramach tej samej uczelni. Nie przejmuj się tym jednak, ponieważ to tylko zwykłe formalności, które da się rozwiązać na etapie formatowania tekstu, o którym opowiem Ci już za chwilę.
4. Jak zrobić spis treści pracy w Wordzie?
No właśnie i dochodzimy do sedna, czyli do tego, jak zrobić spis treści w Wordzie, który będzie się automatycznie aktualizował. Znam ludzi, którzy robili spis treści ręcznie i przy każdej zmianie musieli go edytować. Moim zdaniem to totalne marnotrawstwo czasu wynikające z niewiedzy. A jest prosty sposób, żeby to zrobić automatycznie.
Skrócona lista kroków, jak wstawić automatyczny spis treści w Wordzie:
- Oznacz wszystkie tytuły rozdziałów w swojej pracy jako nagłówek 1 (zakładka narzędzia główne → pasek po prawej stronie),
- Następnie oznacz wszystkie tytuły podrozdziałów jako nagłówek 2,
- Ustaw formatowanie nagłówka 1 i nagłówka 2 zgodnie z wytycznymi Twojej uczelni (najedź kursorem myszy na nagłówek 1 → kliknij prawym przyciskiem myszy → modyfikuj → ustaw wielkość i inne parametry czcionki… to samo zrób dla nagłówka 2 i kolejnych, jeżeli występują),
- Postaw kursor muszki w miejscu, gdzie chcesz umieścić spis treści,
- Przejdź na zakładkę odwołania → spis treści (po lewej) → wybierz pierwszy wariant wstawiania spisu treści,
- Spis treści gotowy 🙂
A jeżeli potrzebujesz poradnika krok po kroku z rysunkami lub instrukcji wideo to zapraszam do tego wpisu: Artykuł w opracowaniu…
5. Przykłady spisów treści prac dyplomowych.
Z uwagi na obszerność tego artykułu i dla Twojej wygody przykłady spisów treści na poszczególnych poziomach prac dyplomowych przeniosłem do poniższych artykułów:
Spis treści w pracy licencjackiej – przykłady.
Artykuł zawiera przykładowe spisy treści prac licencjackich dla następujących kierunków: pedagogika.
Spis treści w pracy inżynierskiej – przykłady.
Artykuł zawiera przykładowe spisy treści prac inżynierskich dla następujących kierunków: pedagogika.
Spis treści w pracy magisterskiej – przykłady.
Artykuł zawiera przykładowe spisy treści prac magisterskich dla następujących kierunków: pedagogika.
Spis treści w pracy magisterskiej (po studiach inżynierskich) – przykłady.
Artykuł zawiera przykładowe spisy treści prac na poziomie magistra-inżyniera dla następujących kierunków: pedagogika.
We wszystkich powyższych artykułach znajdziesz kilkadziesiąt przykładów spisów treści na wielu różnych kierunkach. Możesz się nimi inspirować do ułożenia swojego plany pracy dyplomowej, a potem spisu treści.
Podsumowanie
Jak widzisz przygotowanie odpowiedniego spisu treści, który zadowoli Twoją uczelnię i promotora składa się z wielu kroków. Nie jest to jednak nic skomplikowanego, jeżeli zrozumiesz o co tutaj chodzi. A już na pewno, gdy raz już przejdziesz tę drogę.
Pamiętaj tylko, żeby nie kombinować i swoją pracę pisać od razu w Wordzie, w jednym pliku i z użyciem stylów. Ułatwi Ci to znacząco późniejsze przygotowanie automatycznego spisu treści i zaoszczędzi mnóstwo czasu.
ZOBACZ RÓWNIEŻ: Jak napisać mail do promotora? [PRZYKŁAD] (ŻEBY SIĘ NIE OŚMIESZYĆ)
Bibliografia:
- Badania, obserwacje i życiowe doświadczenia autora oraz jego znajomych i przyjaciół.
Grzegorz Kobuszewski
Cześć, jestem Grzegorz. Chętnie pomogę Ci efektywnie rozwijać kompetencje zawodowe i interpersonalne. Pokażę Ci, jak łatwiej radzić sobie na studiach, w pracy i życiu osobistym.
Więcej o mnie...