Rozwój osobisty i od czego najlepiej zacząć?

Jesteś na początku swojej świadomej przygody z rozwojem własnych kompetencji? Chcesz robić to efektywnie? Dobrze, że tutaj Jesteś. Pokażę Ci od czego zacząć, żeby nie zwariować od natłoku informacji. Pokażę Ci, jak zrobić to dobrze od samego początku.

Hasło “rozwój osobisty” od kilku dobrych lat jest w moim odczuciu nieco oklepanym frazesem. Jest ono również mocno nieprecyzyjnym i bardzo rozległym określeniem w kontekście rozwoju człowieka. Bardziej właściwym, na potrzeby tego artykułu, czy też Twojego efektywnego rozwoju, będzie tutaj określenie rozwój (konkretnych) kompetencji.

Rozwój osobisty, od czego zacząć?

Podstawowy błąd początkującego

Pamiętam jak na początku swojego świadomego rozwoju bezkrytycznie chłonąłem wszystko to, co oferował rynek “rozwoju osobistego”. Zamiast zastanowić się, czego dokładnie potrzebuję, to oglądałem i czytałem wszystko to, co było związane z “rozwojem osobistym”. Wpadłem w pułapkę dobrodziejstwa Internetu i szerokiej dostępności informacji oraz wiedzy praktycznie na każdy temat. W dużej mierze nie potrzebowałem zdecydowanej większości z przyswajanych treści.

Co więcej, nie próbowałem nawet kwestionować czy w pewien sposób sprawdzać tego, co przyswajałem, i co mówili często “samozwańczy specjaliści”. Nie zawsze też, to, co “głosili” było dobre i dla mnie (w moim przypadku). Czasami w ich wystąpieniach, jak się później okazywało, były przemycane ukryte i nie koniecznie etyczne treści. Na szczęście dla mnie, w miarę szybko to zrozumiałem. Była to dla mnie cenna lekcja, tym chętniej mogę się nią z Tobą podzielić.

Co prawda nie sposób zweryfikować wszystkiego, jednak dobrą praktyką jest sprawdzanie wiedzy w kilku źródłach lub źródłach ogólnie respektowanych np. publikacje naukowe. 😉

Jak najlepiej zacząć, krok po kroku?

1. Określ swoje potrzeby

Pierwszym krokiem do efektywnego rozwoju Twoich kompetencji, będzie odpowiedzenie sobie na szereg pytań, które pomogą Ci stworzyć pewnego rodzaju plan. Plan ten pomoże Ci śledzić Twoje postępy. Brak planu to znacznie dłuższa droga do osiągania własnych celów, albo droga donikąd. Pytania, które Ci w tym pomogą:

• Czego chciałbym się nauczyć?
• Kto może mi pomóc na samym początku?
• Czy mogę/chcę się tego nauczyć samodzielnie?
• W czym pomoże mi nabycie nowych umiejętności/kompetencji?
• Czy na pewno chcę/potrzebuję zdobyć określoną wiedzę/umiejętność/kompetencję?

Pamiętaj, że kompetencja to znacznie szersze pojęcie niż umiejętność. Kompetencja obejmuję wiedzę, umiejętności oraz postawy związane z danym zagadnieniem. Czasami może Ci się wydawać, że możesz nabyć określoną kompetencję poprzez pracę własną, i rzeczywiście w większości przypadków jest to możliwe. W niektórych jednak będzie potrzebna Ci pomoc specjalistów.

2. Znajdź swojego mentora

Ok, masz już wstępny plan i wiesz już na pewno, że potrzebujesz nabyć określoną wiedzę, umiejętności, postawy czy też kompetencje. Twój rozwój osobisty został zaplanowany. Teraz potrzebujesz źródła, z którego będziesz czerpać całymi garściami. W zależności od Twoich potrzeb i na samym początku, może to być blog tematyczny, forum internetowe czy też książka. Ta ostatnia, o ile dobrze wybierzesz tytuł/autora, zawsze jest cennym źródłem ustrukturyzowanej wiedzy. Równie cenne mogą być udziały w webinarach jakiegoś internetowego twórcy, filmy na yt czy słuchanie podcastów. Najpierw poszukaj ogólnodostępnych i darmowych źródeł, może będą dla Ciebie wystarczające na początkowym etapie. Udział w płatnych warsztatach i szkoleniach zostaw sobie do czasu, gdy już się trochę zorientujesz w temacie.

Proces poszukiwań mentora/mentorów może być nieco dłuższy, w zależności o Twoich potrzeb i ich dostępności. Na ogół mamy dużo wiedzy ogólnodostępnej i darmowej, co ułatwi Ci start … . Pamiętaj jednak na tym etapie, o ile istnieje taka możliwość, żeby maksymalnie popróbować i poeksperymentować ze źródłami. Jeżeli nie pasuje Ci język, jakim posługuje się dany specjalista, to poszukaj innego. Książka ma słabe recenzje czytelników, szukaj dalej. Nie stać Cię na szkolenie/warsztaty, poszukaj darmowych. Intuicyjnie coś Ci nie pasuje, również szukaj dalej … . Im lepiej będzie Ci odpowiadało źródło/mentor, tym lepiej będziesz przyswajał wiedzę z danego zagadnienia. A o to przecież chodzi.

3. Zrób sobie szczegółowy plan

Masz już mentora/źródło do nauki. Świetnie! Teraz czas zaplanować rozwój Twoich wybranych kompetencji. Pamiętaj, żeby podzielić zakres wiedzy do przyswojenia na małe porcje i dużo ćwiczyć. Jednym z błędów, które popełniłem w przeszłości było poznawanie wiedzy, dla samego jej poznawania. Nie jest to właściwe podejście … . Jeżeli poznajesz nową wiedzę lub nowe narzędzia, to zacznij je stosować od razu. Zrób to przez tydzień, dwa … zobacz jakie mają dobre strony i czy Ci pasują. Po tym czasie sięgnij po następne. Zapisz sobie przemyślenia związane z jego stosowaniem i porównaj z tym pierwszym. Wybierz najlepsze dla siebie i zacznij go używać, lub poszukaj innego.

4. Zapisuj wszystkie swoje postępy

Monitorowanie tego, co już udało Ci się dowiedzieć/nauczyć motywuje do dalszego rozwoju. Nie musisz tego robić codziennie, jednak dobrze, gdybyś znalazł na to czas przynajmniej raz w tygodniu. Możesz zapisywać sobie krótkie notatki odnośnie tego, czego się dowiedziałeś lub sytuacji, których doświadczasz i wracać do nich, co jakiś czas. Pamięć jest ulotna i dobrze jest sobie zapisywać najważniejsze przemyślenia, doświadczenia czy emocjonalne przeżycia. Po jakimś czasie dadzą Ci one szereg cennych informacji o samym sobie, świecie, który Cię otacza oraz tego jaką drogę już przebyłeś. W ten sposób sprawisz, że Twój rozwój osobisty będzie bardzo efektywny.

5. Sięgnij po bardziej zaawansowane …

Z wiedzą jest zazwyczaj tak, że zaczynasz od rzeczy ogóle dostępnych i stosunkowo prostych. W miarę nabywania danej kompetencji (zwiększania jej poziomu), czy poznawania narzędzi z nią związanymi możesz zapragnąć dalszego rozwoju. Jeśli pojawi się u Ciebie taka potrzeba lub chęć dalszego rozwoju, to nie wahaj się sięgnąć po wiedzę specjalistyczną.

Nie chodzi mi o to, że od początku zdobywania danych kompetencji nie powinieneś korzystać ze specjalistycznej wiedzy. Bardziej chodzi mi o poziom zaawansowania. Masze pewnie świadomość tego, że w rozwoju danych kompetencji istnieją pewne etapy zaawansowania. To trochę jak z rozwojem fizycznym człowieka. Żeby nauczyć się biegać, najpierw musi nauczyć się chodzić, a żeby nauczyć się chodzić, wcześniej musi nauczyć się raczkować … .

Najczęściej wiedza taka jest już płatna. Możesz teraz skorzystać ze szkoleń/warsztatów pogłębiających i systematyzujących Twoją wiedzę lub zakupić bardziej zaawansowane narzędzia.

Nie ograniczaj się!

Inspiracja

Rozwój osobisty, a precyzyjniej pisząc rozwój poziomu własnych kompetencji jest możliwy na wiele różnych sposobów. Po pewnym czasie, szlifowania kompetencji interpersonalnych, zacząłem inaczej postrzegać otaczający mnie świat. Objawiło się to dostrzeganiem sensu oraz inspirowaniem się rzeczami, które do tej pory były dla mnie niewidoczne lub tego sensu nie miały. Kiedyś dziwiło mnie na przykład to, jak można tracić czas na oglądanie paradokumentów w telewizji? Dziś potrafię zrozumieć, czemu ludzie się tym tak fascynują? Może i większość z nich traci swój cenny czas, jednak jestem przekonany, że chociaż część wynosi z tego coś więcej.

Z jednej strony można się z tego śmiać, z drugiej zaś zastanowić, czy dana produkcja nie niesie dla kogoś jakiejś dodatkowej wartości? Wartość ta w każdym przypadku jest pewnie nieco inna, czy to emocjonalna, refleksyjna czy też doświadczalna. To co dla jednych jest stratą czasu, dla innych może być kopalnią wiedzy, doświadczeń i możliwością podpatrzenia postaw bohaterów. A to też przecież w jakimś sensie jest rozwój … .

Obserwacja

Jak już pisałem w artykule “Jak zaczęła się moja przygoda z rozwojem osobistym?“, bardzo ważnym elementem rozwoju osobistego są obserwacje. Obserwacje nie tylko otaczającego Cię świata, ale także Ciebie jako elementu tego świata. Moja ścieżka rozwoju osobistego i dostrzeżenia braków pewnych kompetencji zaczęła się właśnie od obserwacji mojego otoczenia i mnie jako cząstki tego otoczenia. Refleksje takie przychodzą najczęściej w sytuacjach kryzysowych, kiedy coś nie układa się po Twojej myśli, jednak wcale nie musi to być regułą.

Sam pewnie przyznasz, że nie jest to typowe podejście do rozwoju osobistego i mocno łączy się z poprzednim punktem, czyli inspirowaniem się. Inspirowaniem się właśnie otaczającym Cię światem. Nie dziw się zatem, że kogoś może zachwycać tekst piosenki hip-hopowej czy nawet disco polowej. Jeżeli widzi w tym ukryty sens i potrafi wziąć z tego coś dla siebie, co w jakiś sposób skłoni do refleksji. W takim przypadku również mamy do czynienia z rozwojem.

Zmiana autorytetów

Nie obawiaj się również tego, że Twoi mentorzy z czasem mogą ulec zmianie lub przewartościowaniu. To normalne, że ktoś przestanie Ci się podobać, bo albo Twoje potrzeby zmieniły się wraz ze wzrostem doświadczenia, albo on się zmienił. Pamiętam, że moja “zajawka” rozwojowa początkowo była wspierana wiedzą osób, których dziś, delikatnie mówiąc, nie darzę sympatią. Na tamtą jednak chwilę, byli dla mnie odpowiedni i wystarczający. Tak właśnie wygląda proces rozwoju osobistego. Uczysz się i na początku fascynuje Cię określony język, styl czy sposób prezentowanych treści określonego specjalisty. Po jakimś czasie potrzebujesz jednak czegoś więcej i rezygnujesz ze starych autorytetów czy specjalistów na rzecz innych.

Nie porównuj swoich guru z guru innych osób

W tym miejscu chciałbym Ci podpowiedzieć, żebyś unikał rozmów porównujących guru rozwoju osobistego ze swoimi znajomymi. Nie chodzi mi o to, żeby unikać wymieniania się opiniami o nich, lecz bardziej o porównywanie, który z nich jest “lepszy”. Na ogół są to porównania prowadzące donikąd. Każdy z nas jest na innym etapie rozwoju osobistego i ma inne potrzeby. Nie są one ani lepsze, ani gorsze, a poziom rozwoju kompetencji nie jest ani wyższy, ani niższy tylko INNY. Mentor Twojego znajomego, którego Ty uznasz za bezwartościowego hochsztaplera, może być tym, dzięki któremu zaczął on swoją przygodę z rozwojem własnych kompetencji.

Podsumowanie

To od czego zaczniesz rozwój osobisty, w sensie rozwoju wybranych kompetencji, zależy tylko od Ciebie. Pamiętaj jednak, żeby robić to zgodnie ze swoimi bieżącymi i realnymi potrzebami. Rozwój może dotyczyć zarówno kompetencji twardych jak i miękkich, jednak w każdym przypadku warto mieć swoich mentorów i plan. Ważne są także systematyczność i regularne refleksje nad własnymi postępami, które motywują do dalszej zmiany. Postaraj się również szukać własnych inspiracji i obserwować to, co dzieje się dookoła Ciebie. To również dostarczy Ci mnóstwa cennych informacji, które sprawią, że będziesz się efektywnie rozwijać.

Zdaję sobie sprawę, że ten wpis jest bardzo ogólny. Pamiętaj, że to od czego zaczniesz swój rozwój osobisty zależy od Twoich potrzeb. Jeżeli potrzebujesz informacji, w kontekście rozwoju określonych kompetencji, to zapraszam Cię do kontaktu ze mną. Jeśli tylko będę w stanie Ci pomóc, to chętnie to zrobię. Zaproponuję Ci również ciekawą literaturę na interesujący Cię temat.

Napisz proszę w komentarzu, jakiej wiedzy szukasz i czy masz już jakichś mentorów? Jak wyglądały Twoje początki świadomego rozwijania własnych kompetencji?

Bibliografia:

1. Badania, obserwacje i życiowe doświadczenia autora 🙂